KKZ - BUD.10 Wykonywanie robót związanych z montażem stolarki budowlanej

Rysunek to graficzne odtworzenie, np. na papierze, przedmiotu istniejącego lub projektowanego z uwzględnieniem jego kształtu, położenia i wymiarów.

Rysunek techniczny jest specjalnym rodzajem rysunku wykonywanego według ustalonych zasad i przepisów, które znają na całym świecie inżynierowie i technicy. Jest to specjalna „techniczna mowa”, która jest zrozumiała przez konstruktorów, wytwórców i użytkowników produktów.

 

Dzięki ustalonemu przedstawianiu kształtów i wymiarów przedmiotu rysunek techniczny dokładnie informuje jak ma wyglądać przedmiot po wykonaniu, wraz  z jego budową i zasadami działania.

Oznaczenia graficzne najczęściej używane w rysunku technicznym budowlanym:

1.   Rysunki projektu budowlanego:

Projekt budowlany składa się z dwóch części:

·         Projekt zagospodarowania działki lub terenu

·         Projekt architektoniczno – budowlany obiektu 

Rysunki projektu architektoniczno - budowlanego

·         Rysunki rzutów

·         Rysunki przekrojów pionowych

·         Rysunki elewacji

·         Rysunki detali architektonicznychokno

 Powyższe oznaczenia określają odpowiednie normy budowlane.

Norma (łac.) reguła, przepis - jest to ustalona, ogólnie przyjęta zasada, reguła, wzór, przepis, sposób postępowania w określonej dziedzinie.

Normalizacja jest to opracowywanie i wprowadzanie  w życie norm, ujednolicanie. Normy opracowuje je Polski Komitet Normalizacyjny (w skrócie PKN - reprezentuje on interesy Polski w dziedzinie normalizacji na arenie międzynarodowej. Polski Komitet Normalizacyjny co roku wydaje Katalog Polskich Norm, w którym łatwo można odnaleźć potrzebną normę. Można też skorzystać z wyszukiwarki internetowej PKN o adresie http://www.pkn.pl/

W celu ujednolicenia rysunków technicznych stosuje się także zasady sporządzania rysunków. 

Formaty arkuszy przeznaczonych do wykonania rysunków technicznych są znormalizowane (PN-80/N-01612). Jako format podstawowy przyjęto arkusz o wymiarach 297 x 210 mm i oznaczono go symbolem A4. Inne formaty są 2, 4, 8 lub 16 razy większe od A4 i oznaczone symbolami A3, A2, A1, A0. 

Zasadę tworzenia formatów rysunkowych przedstawia poniższy rysunek.

 

2. Zasada podziału każdego arkusza rysunkowego.

 

Dokumentację techniczną przechowujemy w formacie A4. Zatem każdy rysunek wykonany na większym formacie należy złożyć do formatu A4. 

Żeby rysunek techniczny był wyraźny, przejrzysty i czytelny stosujemy różne rodzaje i typy linii.

Rodzaj linii na rysunku niesie za sobą wiele informacji o przedstawianym obiekcie, dlatego wybór kreślonej linii nie może być przypadkowy, powinien zaś być zgodny z wymaganiami podanymi w normach.

Jaką w danej sytuacji linię należy zastosować określa Polska Norma PN-EN ISO 128-20:2002.

W rysunku technicznym stosujemy różne rodzaje i grubości linii. Najczęściej używane przedstawia poniższa tabela.

Przestrzeganie i znajomość zasad dotyczących grubości linii jest podstawową umiejętnością konieczną do sporządzania i odczytywania dokumentacji budowlanej.

Na jednym rysunku budowlanym stosuje się zwykle linie o trzech grubościach. Proporcje grubości tych linii powinny pozostawać w stosunki 1 : 2 : 4.Dobór grubości zależy od skali i wielkości rysunku.

Wszystkie rysunki wykonane na tym samym arkuszu i w tej samej skali trzeba kreślić liniami należącymi do tej samej grupy.

W rysunku technicznym stosuje się zatem linie:

cienkie(grubość g),

grube(grubość 2g)

bardzo grube(grubość 4g). (g - jednostka grubości linii)

Grubości linii rysunkowych należy dostosować do formatu rysunku według zasady im większy format rysunku, tym grubsze linie. 

Obiekty budowlane możemy przedstawić na rysunkach w dwóch lub trzech wymiarach. Rysunki trójwymiarowe są rysunkami poglądowymi. Najczęściej wykonujemy je z użyciem konstrukcji aksonometrii.

Aksonometria to przedstawienie przedmiotu w rzucie na jedną płaszczyznę (rzutnię), które przypomina swoim wyglądem rysunki perspektywiczne stosowane w plastyce. Cechą odróżniającą aksonometrię od innych rodzajów rzutu równoległego jest dążenie do zachowania prawdziwych wymiarów rzutowanych obiektów przynajmniej w jednym, wybranym kierunku. Niektóre rodzaje aksonometrii pozwalają również zachować wielkości kątów, równoległych do obranej płaszczyzny. Odwzorowując przedmiot w jednym rzucie należy przedstawić jego trzy podstawowe wymiary - wysokość, szerokość i głębokość. Dlatego też w rzutowaniu aksonometrycznym rzutnię tworzą odpowiednio trzy osie: X, Y, Z.

   Wyróżnia się pięć rodzajów rzutów aksonometrycznych:

- izometria,

- dimetria prostokątna,

- dimetria ukośna (aksonometria kawalerska),

- dimetria ukośna boczna,

- aksonometria wojskowa.

1. Izometria

W tym typie rzutowania wszystkie osie przesunięte są względem siebie o 120°, a wymiary przedmiotu nie są skrócone.

Podstawowe zasady rzutowania izometrycznego to:

- krawędzie równoległe przedmiotu pozostają równoległe także na rysunku,

- krawędzie poziome równoległe i prostopadłe do płaszczyzny rysunku wykreśla się pod

kątem 30° do linii poziomej bez żadnych skrótów,

- krawędzie pionowe pozostają pionowe na rysunku.

 

2. Dimetria prostokątna

dimetria to rzutowanie figury powodujące skrócenie jej krawędzi nierównoległych do płaszczyzny rysunku. Rzuty dimetryczne nazywane są także rzutami dwumiarowymi. W dimetrii krawędzie przedmiotu rysuje się równolegle do układu osi XYZ. W dimetrii prostokątnej przedmiot ulega skróceniu w skali 1:2                w kierunku osi X, na pozostałych osiach zachowując wymiary rzeczywiste.

 

3. Dimetria ukośna boczna

W dimetrii ukośnej bocznej krawędzie przedmiotu równoległe do osi Z - wysokości i Y- szerokości rysuje się bez skróceń, czyli w rzeczywistych wymiarach. Natomiast krawędzie równoległe do osi X - głębokości skraca się o połowę i rysuje nachylone pod kątem 45° do pozostałych osi (poziomej i pionowej).

 

 

4. Dimetria kawalerska

przyjmuje się w niej, że kąt pomiędzy kierunkiem rzutowania a rzutnią wynosi 45°,  natomiast pomiędzy wymiarem wysokości i szerokości (osie Z i Y) jest kąt prosty, co znacznie ułatwia rysowanie. W dimetrii kawalerskiej nie ma deformacji, wymiary w kierunku wszystkich osi są rzeczywiste.

 

5. Dimetria wojskowa

stosowana jest głównie przy rzutach aksonometrycznych przedmiotów pokazywanych z góry, nie ma deformacji.

 

Rzutowanie prostokątne to jeden ze sposobów przedstawienia obiektów trójwymiarowych na rysunku dwuwymiarowym. Odwzorowując istniejące obiekty posługujemy się rysunkami rzutów (nazywanych także widokami).  

 Jeżeli na dowolny punkt P skierujemy promień światła to na płaszczyźnie rzutów Π (zwanej rzutnią) otrzymamy cień punktu. Taki cień nazywamy rzutem punktu P na rzutnię Π i oznaczamy symbolem P' ( P z kreską). Kiedy promień światła skierowany jest do rzutni pod kątem 90°, to mamy do czynienia z rzutowaniem prostokątnym.

Dla jednoznacznego odwzorowania obiektu trójwymiarowego potrzebujemy układu trzech rzutni.

W rzutowaniu prostokątnym dowolny punkt A przedstawiony jest w postaci trzech rzutów:

A' - rzut poziomy

A'' - rzut pionowy

A''' - rzut boczny

W rozwinięciu płaszczyzn rzutowania w układ płaski (dwuwymiarowy) wygląda to następująco:

Rzutowanie obiektów sprowadza się do znalezienia rzutów ich punktów charakterystycznych. Np. żeby narysować rzuty odcinaka AB wystarczy zrzutować jego końce (punkty A i B).

W zależności od położenia odcinka AB w stosunku do rzutni obserwujemy następującą prawidłowość:

1. Jeżeli odcinek AB jest położony równolegle do rzutni, to długość jego rzutu jest równa długości rzeczywistej odcinka.

2. Jeżeli odcinek jest położony ukośnie do rzutni, to długość jego rzutu jest mniejsza od długości rzeczywistej.

3. Jeżeli odcinek położony jest prostopadle do rzutni, to jego rzut jest punktem.

Wykorzystując te zasadę można w rzutowaniu prostokątnym znaleźć obraz (rzuty) dowolnego układu przestrzennego.

 

Wymiarem rysunkowym nazywamy wyrażoną w jednostkach miary wielkość liniową lub kątową. Formą graficzną wymiarowania jest zestaw linii, znaków i liczb. 

W rysunku budowlanym używamy kresek jako znaków ograniczenia.

Liczby wymiarowe wpisujemy 1 mm nad środkiem linii wymiarowej równolegle do niej w sposób następujący:

Jeśli brak miejsca na wpisanie liczby wymiarowej można umieścić ją na odnośniku.

Wymiarowanie elementów budowlanych.

Do wymiarowania ścian zewnętrznych budynku stosujemy tzw. ciągi wymiarowe, czyli kilka linii wymiarowych umieszczonych na zewnątrz obiektu, z zachowaniem następującej kolejności tych linii.

·         wymiary szczegółowe,

·         wymiary poszczególnych części budynku lub rozstaw osi (jeśli występują),

·         wymiary modularne (jeśli występują),

·         wymiary zewnętrzne obrysu całego obiektu lub jego części.

 

Wymiarowanie specjalne

Wymiarowanie otworów okiennych i drzwiowych

 

otwory okienne i drzwiowe w ścianach konstrukcyjnych wymiarujemy w świetle otworu, w ścianach działowych podajemy wymiar od najbliższej ściany konstrukcyjnej do osi otworu

Wymiarowanie klatki schodowej

 kondygnacja powtarzalna ostatnia kondygnacja

przekrój pionowy budynku

W rysunku budowlanym podstawową liniową jednostką miary jest milimetr (choć często stosuje się też centymetr), a jednostką kątową - stopień.

Na rysunkach należy umieszczać tylko te wymiary, które są niezbędne do wykonania danego obiektu.

Przekroje powstają przez przecięcie przedstawianego obiektu umowną płaszczyzną (zwaną płaszczyzną przekroju) i odrzucenie części obiektu, która znajduje się przed nią.

 

W rysunku technicznym stosujemy następujące kierunki płaszczyzn przekroju:

·         podłużne

·         poprzeczne

·         ukośne

Rodzaje przekrojów
Przekroje proste – wykonane jedną płaszczyzną przekroju
Przekroje złożone – uzyskane dzięki przecięciu przedmiotu kilkoma płaszczyznami jednocześnie

 

Nazwy przekrojów

·         Podłużny – gdy płaszczyzna przekroju jest równoległa do dłuższego boku

·         Poprzeczny - gdy płaszczyzna przekroju jest równoległa do krótszego boku

·         Poziomy - gdy płaszczyzna przekroju jest równoległa do powierzchni ziemi, czyli pozioma

·         Pionowy - gdy płaszczyzna przekroju jest prostopadła do powierzchni ziemi, czyli pionowa

Jeśli to konieczne można łączyć nazwy rodzajów przekrojów, np. przekrój pionowy poprzeczny czy przekrój pionowy podłużny.

Nazwy przekrojów w rysunku architektoniczo-budowlanym

Rzut – przekrój poziomy elementu lub obiektu budowlanego, przeprowadzony przez charakterystyczny poziom oraz kondygnację w takim miejscu, aby w przecięciu lub widoku można było pokazać elementy budowlane projektowanego poziomu czy kondygnacji, określając funkcje użytkowe tego poziomu lub kondygnacji

 

Przekrój – gdy płaszczyzna przekroju jest pionowa i tak dobrana, aby pokazać w przecięciu lub widoku jak najwięcej elementów budowlanych charakterystycznych dla przedstawianego obiektu.

 

 

Projektowanie wspomagane komputerowo

Podstawowe zasady pracy z programem typu CAD (komputerowe wspomaganie projektowania):

·         modelujemy w podziałce 1:1;

·         dokładnie określamy wymiary i położenie poszczególnych elementów;

·         tworzymy wirtualny budynek, modelując jego kolejne kondygnacje;

·         na rzucie kondygnacji modelu umieszczamy należące do niej trójwymiarowe elementy, takie jak ściany, słupy, stropy, belki, schody, okna, drzwi, a nawet meble;

·         umieszczamy na rzucie elementy dwuwymiarowe - napisy, wymiary itp.;

·         oglądamy płaskie rysunki trójwymiarowych modeli kondygnacji na rzutach;

·         po określeniu linii przekroju automatycznie tworzymy przekrój lub elewację (widok) z modelu przestrzennego;

·         z modelu automatycznie uzyskujemy zestawienia elementów;

·         rzuty, przekroje i elewacje stanowią dokumentację techniczną.

Rysunek rzutu budynku (widok na ekranie komputera) 

 

Wydruk rysunku rzutu wykonanego komputerowo