KKZ - BUD.10 Wykonywanie robót związanych z montażem stolarki budowlanej
Materiał dydaktyczny
1. Charakterystyka obiektów budowlanych
1.2. Rodzaje stolarki budowlanej.
Okno po wbudowaniu jest ruchomą lub stałą częścią ściany zewnętrznej lub dachu
budynku, dzięki której pomieszczenia są doświetlane, izolowane, przewietrzane i wentylowane.
Rodzaje okien
W zależności od układu, liczby skrzydeł oraz sposobu ich otwierania rozróżnia się następujące rodzaje okien:
− jednodzielne, dwu-, trój- i wielodzielne, zależnie od liczby skrzydeł umieszczonych obok siebie w poziomie, skrzydła są oddzielone od siebie słupkiem lub przymykane jedno na drugie bez słupka,
− jednorzędowe, dwu-, trój- i wielorzędowe (wielopoziomowe), zależnie od liczby poziomów (rzędów) skrzydeł umieszczonych nad sobą, poziomy skrzydeł są oddzielone ślemieniem,
− okno nieotwierane (stałe) - ma szyby osadzone bezpośrednio w ościeżnicy lub krośnie,
− okno otwierane stałe - ma jedno lub kilka skrzydeł otwieranych i nieotwierane szklone części,
− okno rozwierane – ma skrzydła otwierane przez obrót względem osi pionowej przechodzącej przez boczne krawędzie skrzydeł,
− okno (naświetle) uchylne – ma skrzydła otwierane przez obrót względem osi poziomej, przechodzącej przez dolną krawędź skrzydła,
− okno odchylne – ma skrzydła otwierane przez obrót względem osi poziomej, przechodzącej przez górną krawędź okna,
− okno obrotowe – ma skrzydła otwierane przez obrót względem osi pionowej nie przechodzącej przez krawędzie skrzydła,
− okno przechylne – ma skrzydła otwierane względem osi poziomej nie przechodzącej przez krawędzie skrzydła,
− okno przesuwane – ma skrzydła otwierane przez przesunięcie w kierunku poziomym lub pionowym w płaszczyźnie równoległej do płaszczyzny ściany,
− okno uchylno-rozwierane – ma skrzydła otwierane przez uchylanie lub rozwieranie.
Produkuje się również na zamówienia okna łukowe i okrągłe.
W zależności od konstrukcji rozróżnia się okna i drzwi balkonowe:
− krosnowe – mają jedną warstwę skrzydeł, a zamiast ościeżnicy występuje krosno,
− jednoramowe – mają jedną warstwę skrzydeł z szybami zespolonymi,
− zespolone – mają dwie warstwy skrzydeł (wewnętrzne i zewnętrzne) połączonych w jeden zespół,
− skrzynkowe – mają dwie warstwy skrzydeł, na zewnętrznej stronie ościeżnicy jest umocowane krosno, umożliwiające otwieranie skrzydeł zewnętrznych do wewnątrz pomieszczenia, wysokość i szerokość skrzydła zewnętrznego jest mniejsza niż wewnętrznego;
− półskrzynkowe – mają dwie warstwy skrzydeł, na zewnętrznej stronie progu i nadproża są umocowane krośniaki, umożliwiające otwieranie skrzydeł zewnętrznych do wewnątrz pomieszczenia, szerokość skrzydła wewnętrznego i zewnętrznego jest taka sama;
− ościeżnicowe (polskie) – mają dwie warstwy skrzydeł, z których skrzydła zewnętrzne otwierają się na zewnątrz, a wewnętrzne do wewnątrz pomieszczenia,
− jednodzielne – w widoku między stojakami ościeżnicy mają jedno skrzydło,
− dwudzielne – w widoku między stojakami ościeżnicy mają dwa skrzydła umieszczone obok
siebie.
Drzwi są ruchomą przegrodą w otworach komunikacyjnych w ścianach wewnętrznych i zewnętrznych. Składają się z ościeżnicy i z jednego lub więcej skrzydeł wyposażonych w okucia umożliwiające otwieranie i zamykanie. Drzwi szerokości ponad 1,20 m nazywa się wrotami. W budynkach gospodarczych można ościeżnic nie stosować.
Ościeżnica drzwiowa ogranicza otwór drzwiowy i służy do zamocowania skrzydeł. W jej skład wchodzą:
− stojaki boczne, próg i nadproże (elementy te pełnią podobną rolę jak w ościeżnicach okiennych),
− opaska, czyli listwa zasłaniająca szczelinę między ościeżnicą a ścianą.
W skład skrzydła drzwiowego wchodzą:
− ramiaki: pionowe (ograniczają skrzydło z boków i służą do zamocowania zawiasów i zamków), poziome (górny i dolny) oraz środkowe, które dzielą skrzydło na części,
− szczebliny, które dzielą skrzydło na części w sposób ażurowy,
− okładzina, która może być różna w zależności od rodzaju drzwi (płyta pilśniowa twarda, sklejka, płyta wiórowa, klepki, deski).
Skrzydła drzwiowe mogą być pełne lub przeszklone.
Rozróżnia się skrzydła drzwiowe przylgowe i bezprzylgowe (tępe), w których widać szczelinę
między ościeżnicą a skrzydłem.
Ze względu na sposób otwierania skrzydeł rozróżnia się drzwi:
− rozwierane – jedno-, dwuskrzydłowe z progiem lub bez progu (lewe i prawe), − wahadłowe – jedno-, dwuskrzydłowe,
− przesuwne – przy płaszczyźnie ściany lub chowane w ścianę,
− składane (harmonijkowe),
− obrotowe.
Wrota mogą być: rozwierane, przesuwne, uchylne, segmentowe lub rolowane.